Gün Kavuşsun Diyerek

Sonbahar dinerken...

GÜN KAVUŞSUN DİYEREK

gün kavuşsun diyerek diniyormuş, anladık

yüzümüze ham güller bulaştıran sonbahar

ne de ince yaralı, ne çapkınca ayrıldık:

suda bir kalem gibi kırdı bizi intihar!

âh, neyi diriltirdi avucunu hohlayışın,

neleri kıracaktın sütkesiği dişinde!

bulurdu beni oysa ıpıssız ağlayışın,

bir şahmaran uyurdu sevgilim deyişinde...

yaşamak böyle soğuk ve böyle çürümüşken

yetmiyor aynaların fısıldadığı masal!

gel omzuna abanmış yaralarla övüngen,

gel içimde biriken encamını geri al!

bir ak dalga geçseydi bu kırmızı limandan

-yeşil sular üstünde seni getiren gemi-

mor ipekler çekerdim ay'la senin arandan,

gümüşlere sarardım kırılgan ellerini;

benim bir tek ölümüm yetseydi çağırmaya

ey çaresiz bakışlı, ey zıpkın gözlü, seni!

Süleyman ÇOBANOĞLU

[İktibas] Çıkarlarını Düşünmeyenler

ÇIKARLARINI DÜŞÜNMEYENLER

Oğuz ATAY

(Tutunamayanlar, 1970)

...Çıkarlarını düşünmeyenler unutulacaktır. Her olayda bir kenara çekilenler gerçekten de bir kenarda kalacaklardır. Yaptıkları işlerin gizli kalmasını isteyenler, bunda başarıya ulaşacaklardır. Kimse, onların varlığıyla tedirgin olmayacaktır. Bir gün öldükleri zaman, arkalarında küçük bir iz, bir anı, bir gözyaşı, bir eser bırakmadan yok olacaklardır. Gazetedeki ölüm ilanı bile, yedinci sayfada bir kenarda kalacak, kimsenin gözüne çarpmayacaktır. Hayattan çıkarı olmayanların, ölümden de çıkarı olmayacaktır. Ölüm bile onların adlarını duyurmaya yetmeyecektir. Herkesin mezarında güller ve menekşeler büyürken, onların mezarlarını otlar bürüyecektir. Mezarları bir kenarda kalmasa bile, büyük ve muhteşem anıtların arasına sıkışıp kaybolacaktır. Cennet’teki muhallebicide de garson onlarla ilgilenmeyecektir. Ağız tadıyla bir keşkül yiyemeden masadan kalkacaklardır. Hayattan çıkarı olmayanların hayatı, çıkmaza sürüklenecektir. Kendini beğenmişliğin cezasını daha bu dünyadan çekmeye başlayacaklardır. Sıkıntılarını kimseyle paylaşmasını bilmedikleri için, yalnız başlarına ıstırap çekeceklerdir. Duygu alışverişinden nasipleri olmayacaktır. Duygusuz, hareketsiz, tatsız bir hayat yaşadıkları sanılacaktır. Çektikleri acılarla, yüzlerinin buruşmasına, saçlarının beyazlaşmasına izin verilmeyecektir. Güldükleri zaman sevinçli, ağladıkları zaman kederli oldukları sanılacaktır. Hayattan çıkarları olmadığı da asla kabul edilmeyecektir. Böyle bir yanlışlığa düşülmeyecektir. Aslında, hayattan çıkarları olduğu ispat edilecektir, çıkarlarını korumak için canları çıktığı halde, bunu beceremedikleri için, çıkarlarıyokmuşdabirşeybeklemiyormuşçasınagillerden göründükleri yüzlerine vurulacaktır. Onlar da bu saldırılara bir karşılık bulamayacaklardır. Kendilerini yokladıkları zaman, bütün ileri sürülenlerin gerçek olduğunu, hayatlarını boş yere harcadıklarını, ne yazık ki artık çok geç kaldıklarını onlar da açık ve seçik olarak göreceklerdir. İşte o anda dahi, delice bir harekette bulunmalarına, anlamsız bir hayatı anlamlı bir şekilde bitirmelerine göz yumulmayacaktır. Kendilerini öldüremeyeceklerdir. Onlara anlatılacaktır ki, böyle bir davranış bütün yaşamlarıyla çelişki içindedir, gerçekle ilgisi yoktur: kendilerini öldürürlerse, onlar hakkında varılan isabetli yargıları çürütmek için gene boş bir çaba göstermiş olurlar. Bu hiçbir şeyi değiştirmez. Onlar, bu rezilliğe de katlanarak sürünmeye devam edeceklerdir. Hayatlarıyla yanlış olanların ölümleriyle doğru olmalarına imkan var mıdır? Hayattan çıkarı olmamak, hem Tanrı’nın hem de insanların gözlerinde affedilmez bir suçtur; gelişip yayılmaması için gerekli her türlü tedbir alınacaktır. Bütün Tarih, bütün İktisat, bütün Sosyoloji, bütün Psikoloji, kısaca bütün -lojiler, hayatın çıkarcılığa dayandığını göstermek için yırtınacaklardır, yırtınmalıdırlar. "Ben çıkarıma bakarım" diyeceksiniz, bunun için "babamı bile tanımam" diyeceksiniz. Kimseyi tanımayacaksınız; hele hayattan çıkarı olmayanları hiç!

[İktibas] Unutulan

UNUTULAN

Oğuz ATAY

(Korkuyu Beklerken, 1973)

"Ben tavan arasındayım sevgilim!" diye bağırdı delikten aşağı doğru. "Eski kitaplar bugünlerde çok para ediyor. Bir bakmak istiyorum onlara." Son sözlerimi duydu mu? "Orası çok karanlıktır; dur, sana bir fener vereyim." İyi. Durgun bir gün. Bütün hayatım boyunca sürekli bir ilgi aradığımı söylerdi birisi bana. Gülümsediğimi gösteren bir ayna olsaydı; biraz da ışık. "Bir yerini kırarsın karanlıkta." Delikten yukarı doğru bir el feneri uzandı. Fenerli elin ucundaki ışık, rastgele önemsiz bir köşeyi aydınlattı; bu eli okşadı. El kayboldu. Ne düşünüyor acaba? Gülümsedi: Yine mi düşünüyor?

Yıllardır bu tozlu, örümcekli karanlığa çıkmamıştı. Işığı gören bazı böcekler kaçıştılar. Korku; fakat yararlı olacağını düşünmek kuvvetlendirdi onu. Belki de hiçbir şey söylemeden başarmalıydım bu işi. Benden bir karşılık beklemiyor. Ona yardım etmek mi bu? Bilmiyorum, bazen karıştırıyorum; özellikle, başımda uğultular olduğu zamanlar. Onun gibi düşünmeyi bilmek isterdim. Bana belli etmemeye çalışarak izliyor beni. Çekiniyor. Acele etmeliyim öyleyse. Feneri yakın bir yer tuttu; annesiyle babasının resimleri. Aralarında eski bir ayakkabı torbası, kırık birkaç lamba. Neden hiç sevmediler birbirlerini? Ölecekler diye öylesine korkmuştum ki. Torbayı karıştırdı: Tuvaletle gittiğim ilk baloda giymiştim bunları. Her gece biriyle dışarı çıkardım, dans etmek için Aman Allahım! Nasıl yapmışım bunu? Ellerinin tozunu elbisenin üstüne sildi. Mor ayakkabılarına baktı: Buruşmuşlar, küflenmişler. Sol ayağına giydi birini: Ölçülerin hiç değişmemiş. Utandı, yine de çıkaramadı ayağından. Topallayarak bir iki adım attı. Sonra resimlere yaklaştı, diz çöktü, yan yana getirdi onları. Dirseğiyle tozlarını sildi biraz. Beni de kendilerini de anlamadılar. Ne kadar ağlamıştım. Aşağıda onlara bir yer bulabilir miyim? Koridorda sandık odasında... Saçmalıyorum. Onları unutmadım, onları unutmadım. Babasının yüzünde gururlu bir somurtkanlık vardı. Aynı duvara asamam onları. Evin düzenini hızla gözünün önünden geçirdi. Yan yana olmak istemezlerdi; mezarda bile. Resimlerden birini aldı; feneri yere bırakmıştı, hangi resmi aldığını bilemedi. Yüksekçe bir yere koydu onu. Biraz telaşlanmıştı; dizini bir tahtaya çarptı. Sendeledi, yere düştü; hafif bir düşüş. Kalkmaya cesaret edemedi; emekleyerek fenerin yanına gitti. Bir torba daha. Boşalttı: Eski fotoğraflar! Amacından uzaklaşıyordu. Bana baskı yaptığını düşünmemeliyim. Yüzüne karşı söylesem bile, içimden geçirmemeliyim bunu. Aceleyle resimleri yere yaydı, el fenerini dolaştırdı tozlu karartılar üzerinde. Başka bir eve çıkmış olabilirdim, bir daha hiç görmeyeceğim birine bırakmış olabilirdim bütün bunları. Resimleri karıştırdı: Ne kadar çok resim çektirmişim yarabbi! Çoğu da iyi çıkmamış. Gülümsedi: O zamanlar ne kadar uzunmuş etekler! Çirkin bir uzunluk. Duruşlar da gülünç. Kim bilir hangi filmden? Arkamı dönüp yürüyormuş gibi yapmışım da birden başımı çevirmişim. Kime bakmışım acaba? Aynı elbiseyle bir resim daha. Yanımda biri var. Resim çok tozlanmıştı. Tozlu da olsa tanıyor insan kendini. Parmağını ıslattı diliyle; tozlar önce çamur oldu, sonra... İlk kocasının gülümseyen yüzünü gördü parmağının ucunda. Aman yarabbi! Bir zamanlar evliydim ben de... Sonra yine evliydim. İnsan bir günde varamıyor bir yere, ne yapalım? Nereye? Tanımlayamadığım, bir ad veremediğim duygular yüzünden ne kadar üzülmüştük. Eğildi, bir avuç resim aldı yerden: Bu resim çekilmeden önce, nasıl hiç yoktan bir mesele çıkarmıştım, sonra da yürüyüp gitmiştim. Sonra ne olmuştu? Sonra... Buradasın ya... bu evde. Demek sonra hiçbir şey olmadı onunla ilgili. Ne kötü, ne de iyi bir şey: demek ki hiçbir şey. Ama bunu hissetmedim; geçişler öyle sezdirmeden oldu ki... Hayır, düşüncelerin karıştı; basit anlamıyla sözlerin... Bununla ne ilgisi var? Fakat ben... ondan kaçarken, nasıl oldu da birden başımı çevirip bu resmi çektirdim. Hep böyle mi durdum resimlerde? Yüksekçe bir yere oturdu, başını ellerinin arasına alıp düşünmeye başladı. Onun da yüzü kim bilir nasıldı? Herhalde ben suçluyum, resim çekilirken değil... belki o sırada haklıydım, muhakkak haklıydım. Çok daha önce... çok daha önce...

Bir an önce kitaplara ulaşmak istedi, geriye doğru bu sonsuz yolculuk bitsin istedi. Eski balo ayakkabısını ayağından çıkarmaya çalıştı. Sonra arkası kapalı yumuşak terliklerini bulamadı bir türlü. Sendeleyerek el fenerine doğru yürüdü. İlerdeki köşede olmalıydı kitap sandığı. Fakat orada kitap sandığına benzemeyen karanlık çıkıntılar vardı. Feneri bu garip yığına doğru tuttu. Korkuyla geri çekildi: Biri vardı orda, oturan biri. Feneri alıp bütün gücüyle deliğe kaçmak istedi, kımıldayamadı. Korkusuna rağmen fenerle birlikte, ona yaklaştı. Ne yapmışsa korkusuna rağmen yapmıştı hayatı boyunca. Yoksa çoktan kaybolup gitmişti. Feneri onun yüzüne tuttu: Aman Allahım! Eski sevgilisi yatıyordu yerde. Tozlanmış, örümcek bağlamış; tavan arasındaki her şey gibi. Kitap sandığına ve resim tahtalarına örümcek ağlarıyla tutturulmuş eski bir heykel gibi. Sağ kolu bir masanın kenarına dayalı; parmakları kalem tutar gibi aşağı ayrılmış, boşlukta. Dizleri titredi, dişleri birbirine çarptı, ayağının altından kayıp gitti döşeme; kayarken de ayağına çarpan resim masası devrildi. Kol yine boşlukta kaldı: Örümcek ağlarıyla tavana tutturulmuştu. Bu eliyle ne yapmak istedi? Bir şeyler mi yazmaya çalıştı? Ne yazık, hiçbir zaman bilemeyeceğim. Sol eli yerdeydi, bir tabanca tutuyordu. Ah! Kendini mi öldürdü yoksa? Olamaz! Bir şey yapsaydı ben bilirdim; her şeyi söylerdi bana. Öyle konuşmuştuk. Beni bırakmazdı yalnız başıma.

Sonra hatırladı: Bir gün tavan arasına çıkmıştı eski sevgilisi, şiddetli bir kavgadan sonra. İkisinin de, artık dayanamıyorum, dediği bir gün. Ayrıntıları bulmaya çalıştı: Belki de büyük bir tartışma olmamıştı. Biraz kavgalıydılar galiba. Gülümsedi. Bu biraz sözüne kızardı. Onu tavan arasında bırakıp sokağa fırlamıştı. Öleceğini hissediyordu. Peki ama neden? Bilmiyordu; duygunun şiddeti kalmıştı aklında sadece. Sonra 'onu' görmüştü sokakta: Bütün mutsuzluğuna, kendini zayıf hissetmesine, ölmek istemesine rağmen 'onun' gözlerindeki ilgiyi, insanı alıp götüren başkalığı fark etmişti nedense. O gün eve yalnız dönmüştü tabii. Ne kadar daha çok gün eve yalnız döndüm ondan sonra da. Şimdi karşımda konuşsaydı. 'Ne kadar daha çok' olur mu? Deseydi. Titreyen dizlerinin üstüne çöktü, el fenerini tuttu onun yüzüne: Gözleri açıktı, canlıydı. Bakamadı, başını karanlığa çevirdi. Sonra baktı yine; onu, ölüm kalım meselelerinde yalnız bırakmayan gücünden yararlandı yine. Hiç bozulmamış; geç kalmasaydım böyle olmazdı belki. Üzüldü. Fakat hiç değişmemiş; son gördüğüm gibi, gözleri bile açık. Yalnız, gözlerin bu canlılığında bir başkalık var: Her şeyi bildiği halde duygulanamayan bir ifade. Görünüşüme bakma, içim öldü artık diye korkuturdu beni. İnanmazdım. Öyle şeyler bulup söylerdi ki öldüğü halde. Belki beni izliyor yine. Yerini değiştirdi. Benimle ilgili değilsin diyerek üzerdim onu. Hayır bakmıyor bana. Belki de düşünüyor. Birden konuşmaya başlardı. Bütün bunları ne zaman düşünüyorsun diye sorardım ona.

Ne zaman düşündüğünü bir türlü göremiyorum. Hayır, gerçekten ölmedi; çünkü ben yaşayamazdım ölseydi. Bunu biliyordu. Bu kadar yakınımda olduğunu bilmiyordum ama sen bir yerde var olursan yaşayabilirim ancak demiştim. Nasıl olursan ol, var olduğunu bilmek bana yeter demiştim. Bunu kavgadan çok önce söylemiştim ama çalışmamızın hiçbir şeyi değiştirmeyeceğini biliyordu. Sonra onu bir süre görmek istemediğim halde, onun orada olduğunu bildiğim halde, tavan arasına bir türlü çıkamadığım halde onu düşündüğümü, onsuz yaşayamayacağımı biliyordu. Sonra neden aramadım? Bir türlü fırsat olmadı; her an onu düşündüğüm halde hep bir engel çıktı. Aşağıda yeni sesler, yeni gürültüler duyduğu için inmedi bir süre herhalde. Oysa biliyordu: Aramızda, hiçbir yeni varlığın önemi yoktu; konuşmuştuk bütün bunları. Ben de onun inmesini beklemiş olmalıyım. Beni üzmek için inmediğini düşündüm önceleri. Sonra... Bir türlü olmadı işte. Çıkamadım: Gelenler, gidenler, geçim sıkıntısı, yemek, bulaşık, evin temizliği 'onun' bakımı (çocuk gibiydi, kendisine bakmasını bilmiyordu), babamla annemin ölümü, bir şeyler yapma telaşı, önümde hep yapılması gereken işlerin yığılması. Orada tavan arasında olduğunu unuttum sonunda. (Onu unutmadım tabii). Ne bileyim, daha mutsuz insanlar vardı; onlarla uğraştım. Tavan arasında bu kadar kalacağını da düşünemedim herhalde. Bir yolunu bulup gitmiştir diye düşündüm. Başka nasıl düşünebilirdim? Yaşamam için, onun her an var olması gerekliydi. Başka türlü hissetseydim, ölmüştüm şimdi. Ayrıca, kaç kere tavan arasına çıkmayı içimden geçirdim. Hele kendini öldürdüğünü duysaydım, muhakkak çıkardım. Dargın olduğumuza filan bakmazdım.

Duydum mu yoksa? Bir keresinde yukarıda bir gürültü olmuştu galiba, rüzgar bir kapıyı çarptı sanmıştım. Fakat nasıl olur? Onun tavan arasına çıkmasından günlerce sonra duymuştum bu sesi. Ve ben günlerce bir köşeye büzülüp kalmıştım. Hiçbir yere çıkamamıştım. Ateş etmişti demek. Yoksa kalbine... Titreyerek eğildi: Kalbine bakmalıyım. Elbisesinin sol yanı çürümüştü; elinin hafif bir dokunuşuyla dağıldı. İçinden bir sürü hamamböceği çıkarak ortalığa yayıldı. Onun bakımıyla ilgilenmedim, elbiselerini hiç gözden geçirmedim; belki de dikmediğim bir sökükten yemeye başladılar hamamböcekleri onu. Deliği büyüttüler sonunda. Eliyle elbisenin altını yokladı. Neyse iç çamaşırlarından öteye geçememişler. Derisi olduğu gibi duruyor. Teni çok sıcak sayılmaz ama kalbi yerindedir herhalde. Korkarak göğsünün sol yanına dokundu: İşte orada biliyorum. Başka türlü yaşayamazdım çünkü. (Çünkü'yü cümlenin başında söylemeliydim, şimdi kızacak. Evet, her an onun sözlerini düşünerek yaşadım, şimdi acaba ne der diye düşündüm.) Yalnız bu kadarı çürümüş. İyi. Şimdi onu nasıl inandırabilirim bütün bu süreyi onunla birlikte yaşadığıma? Onu unutmuş gibi yaşarken onu düşündüğüme? Anlamaz, görünüşe kapılır, anlamaz. Başkasına rastladığım için, bu yeni ilişkinin her şeyi unutturduğunu düşünür. Oysa her şeyi hatırlıyorum; tavan arasına çıktığı gün bu elbiseyi giydiğini bile. El fenerini ölünün üzerinde dolaştırdı: Örümcek ağlarının gerisinde sesli bir görünüşü var.

Yalnız ağların arasından elimi, onun kalbine götürdüğüm yer biraz karanlık. Rüya gibi bir resim. Birlikte hiç resim çektirmemiştik. Bir sürü şey gibi bunu da yapamadık nedense; bir türlü olmadı. Bir koşuşma, durmadan bir şeylerle uğraşma... Neden koşuyorduk, acelemiz neydi? Tavan arasına çıktığı güne kadar, bir şeyin arkasından hep başka bir şey yaptık, hiç durmadık, hiç tekrarlamadık. Sonra köşemde kaldım günlerce; ne yedim ne düşündüm. Sigara içtim durmadan. Evi yaşanmaz bir duruma getirdim sonunda. Bir savaş sonu kargaşalığı sardı her yanı. Düzen içinde yaşamayı bir bakıma sevdiğim halde, dayanılmaz bir pislik ve pasaklılık içinde çırpındım. Belki de böylece kendimi cezalandırmış oldum. Sokağa fırlamak, 'ona' gitmek için, öldürücü bir ümitsizliğe düşmek istedim. Kim bilir? Belki de, kendim için böyle kötü şeyler düşünmemi istersin diye söylüyorum bunları. Fakat senin öleceğini, kendini öldüreceğini hiç düşünmedim. Uzak bir yerde, hiç olmazsa görünüşte sakin bir yaşantı içinde olacağını hayal ettim senin.

Işığın altından kaçmaya çabalayan bir hamamböceği takıldı gözüne, kendine geldi. El feneriyle izledi böceği: Çirkin yaratık, yukarı çıkmaya çalışıyordu ağlara takılarak. Böceğin ayakları, elbiseyi parçalar diye korktu. Yıllar geçmişti, küçük bir dokunuşa dayanamazdı, kim bilir? İşte, boynundan yukarı doğru çıkıyor, yanağında biraz sendeledi: Sakalı biraz uzamış da ondan; zaten her gün tıraş olmayı sevmezdi. Yanaktan yukarı çıkan böcek, şakağa doğru gözden kayboldu. El fenerini oraya tutsam mı? Hayır. Korktu; fakat yarı karanlıkta kurşunun deliğini gördü. Titreyerek geri çekildiği sırada, aynı delikten çıktı hamamböceği: Bacaklarının arasında küçük, pürüzlü bir parça taşıyordu. Dehşete kapılarak feneri deliğin içine tuttu: Işınlar, kafatasının iç duvarlarında yansıdı. Eyvah! Böcekler beynini yemişlerdi, en yumuşak tarafını. Belki de hamamböceği son parçayı taşıyordu. Kendini tutamadı: "Seni çok mu yalnız bıraktılar sevgilim?" dedi. Aşağıdan, başka bir deliğin içinden sevgilisinin sesini duydu.

"Bir şey mi söyledin canım?"

Elini telaşla kitap sandığına soktu. "Hiç" diye karşılık verdi aceleyle. "Kendi kendime konuşuyordum."

[İktibas] Atları Özgür Bırakmak

Prof.Dr. İsenbike TOGAN'ın NTV Tarih dergisi Mart 2009 sayısında yayınlanmış bir yazısı... Aşağıdaki resmin üzerine tıklayarak tam boyutta görüntüleyebilirsiniz:

Ruknettin'in Kalbi İçin Kehanetler

RUKNETTİN’İN KALBİ İÇİN KEHANETLER

Ruknettin'in aynalarda ağladığı kadar var.

Bir mevsimin kıyısından tutarsan Ruknettin

Kurak ovalara yağmurlar yağar,

Ayak bileklerinden kavrarsan bir harfi,

Kalbin şiir olup vadilerini sular.

Senin de vadilerin vardır Ruknettin!

Kehanetler kurarsın, yağmalarsın kendini

Kurtarıp o yangında ilk önce kalbini

Niyedir, aynalarda azalır sesin.

Doktorum

Ben bu kalbimi sarınır örtünürüm

Kış gecelerinde o’nu yakar ısınırım

Üşürsem helak olacağımdan korkarım.

Doktorum

Gayya kuyusuna inmek istemem

Bana bir ip uzat, yağmurlar istemem

Aynaları kırarım, suretimi istemem

Mevsimler dönedursun, bu dünyayı istemem

Ben Allah'ı isterim.

Ben hep aynalardan geçerim doktor

Aynalar benden geçer.

Araf'tan bir sepet sarkıtırım aşağı,

Doluşur içine narin böcekler

Yaşamayı yeni öğrenmiş kelebekler

Üşüşür ben kalbimi sarkıtınca aşağı

Ben hep aynalardan geçerim doktor!

Günahları için ağlayan kim varsa

Kanatlarıyla okşar onu melekler

Hep böyle midir

Kalbin hep böyle yavaş mıdır Ruknettin?

Aynalar sana bir savaş mıdır Ruknettin?

Yarin dudaklarından trenler geçer de

Kalbinin istasyonunda durmaz mı

Sen hiç satrançta yenilmez misin

Atına binip hep gider misin

Bilmez misin, atından ayrı düşen bir vezir

Zehir gibi çoğaltır kanında yalnızlığı

Ve nihayet şahlar da aynalardan geçer

Bir sen mi kalırsın bu rüyada Ruknettin?

Herhalde hep böyledir,

Bu dünya sevenlere bir tuzaktır Ruknettin!

Buraya kalbinizi kuşatmaya geldiydik

Konuşmayı unuttuyduk, hal diliyle söylediydik.

Dua okuduyduk, yağmur dilediydik

Kalbinizi kuşatmaya geldiydik.

Hoşgeldiniz. Buyrun. İşte kalbim.

Adımı unuttuğum zamanlarda RUKNETTİN'im

Gövdesi ihlal edilmiş bir yetimim.

Şu kapıdan buyurun, az ilerisi kalbim.

Benim kalbim bir ıslahevidir doktor.

Yetim bir çocuk durmadan azarlanır içinde

Benim kalbim gövdesi ıslahevlerine çakılı bir kuştur

Uçmayı bilmeden ölür kenar otellerde

Kalbim ıslah olmaz bir kuştur doktor

Tıkanır, ölür metropollerde.

Bir çiçeği uyandırmak için mi

Söner bu ateşgâhlar

Kaldırmak için mi yeraltını

O derin uykusundan

Kurur bu göl

Ne var ve ne oluyor

Neden türkü söylüyor fesleğenler

Uzakta biri mi göründü

Biri İncil okurken düşüp bayıldı mı

Bir rüya mı gördü yalnız keşişler

Ne oldu?

Adım Ruknettin, tanışıyor olmalıyız

Bir çay ocağında ya da bir merdiven başında

Sunmuş olmalıyım kalbimi size

Bakın! demiş olmalıyım henüz avladım O'nu

İğvanın zehrini boşalttığı kuyularda.

Yalnız günah parlar zifiri karanlıkta

Ve kuyudan kuyuya bir yol yoktur

Bir avcı tüfeğini doğrulttuğunda

Ay gibi ışıdığında bir aşk

Bir mevsim yönünü şaşırdığında.

Hayret etmiş olmalısınız, kalbim

Hezarfen misali havalanınca.

Korkarım sevgili doktor,

bu mektuba kendimi üzerek başlayacağım

Çabuk büyüyen bir çocuk gibi,

Ceplerimin nerede olduğunu unutacağım önce

Ve mazi gizlenecek bir yer bulamayacak kendine.

Sonra bir menekşeyi teheccüde kaldırmayı unutacağım.

Unutacağım, hangi şehirde durursam yar beni karşılar.

Nerede ölürsem bahtıma idamlar çıkar

Gülümseyen bir Arap olacak yüzümün size bakan tarafı,

Terkedip gitmelerin ağırlaştığı bir güz olacak öte yarısı.

Alnımın dokunduğu yerden savaşlar artacak

Ve bahar giysilerine bürünmüş gelirken kıyamet

''gönüllü mağlupları olacak hayatın'' doktor.

Yarından korkan adam, Ruknettin böyle söyler.

Siz doktor, yazabilir misiniz bir gülü yeniden

Alıştırabilir misiniz baharı çürüyen toprağa

Kabaran yağmuru yeraltına

Ve bir aşkı ayrılığa

Yakıştırabilir misiniz doktor

Kanatlarında hüzün ve manolya taşıyan

Kuşlarla konuşabilir

Ve trampetimi geri verebilir misiniz bana?

Ah kalbin Moğolları ! size verecek ne kaldı

Bir kitap olup yandı da o

Külünden zehir kaldı

Bir hayal olup uçtu da

Gökte melekler bağırdı

''eve dön, eve dön!''

Döndüm ki; şehrin ağrıları üstüme kaldı

Bulvara uzanmış diskotek kızları/o melûl orospular/

Süpermarketler, bankalar

/yani toplu insan mezarları/

Üstüme kaldı.

Size ne denir ey kalbin istilacıları

Barbar denir,'bir hayal yıkan' denir.

Alın O'nu da götürün, bir kalbim kaldı.

Bir ilkokul atlasında gemilerim yandıydı

Ceneviz’den geliyordum, elimde mektuplarım vardı.

Elimde ölü bir kızın sağır saçları vardı

Bir mevsimin ortasında kalakaldıydım

Bakkaldan manavdan değil,

Ceneviz’den geliyordum doktor

O kızın saçlarından geliyordum

Yitirilmiş bir mahkemeden

Galiba kalbimden geliyordum.

Bir güle boyun eğdiren nedir

O aşk değilse

Nedir kalbe çıkartılan

Tutuklama emri,

Aşk değilse.

Âh, o sığınaklardan

Yitikleri toplayan

Ve düşlere vuran gemi

Nedir aşk değilse

Size kendimden bahsediyorum doktor

Biraz yağmur kimseyi incitmez.

İyi ruhların arasında dolaşan

Bir gölgeden söz ediyorum.

Acıdan çatlamış kalbi

Soğuğa dayanıklı kılan bir bilgiden

Terk edilmiş şizofrenleri

Kendine çeken vadiden

Keşişlerin hüznünden

Ve bir aşk yüzünden

Ayları karıştıran kişinin

Tababet-i ruhiyyesinden

Size kendimden bahsediyorum doktor

Ben kar yağarken ıslanmam.

Benim öbür adım rüzgar

Uğradığım orman

Değdiğim kalp uğuldar.

De ki bulunur elbet

İyi bir hal üzre kaybolan kişi

Kemal SAYAR

[İktibas] Yaşamak'tan...

“YAŞAMAK”TAN…

Cahit ZARİFOĞLU

Bu arada kendimle kalınca sakin ol diyorum ama ne zamana kadar.

Bu kaçıncı gecedir kendi kendime onunla konuşuyorum. Geçmiş acılı günlerin tartışmasını yapıyorum. Anlatıyor ve bütün yanlış anlaşılmaları, haksızlıkları düzeltiyorum. Onları yeni baştan yaşanacak bir zamanın önüne getiriyorum. Konuşuyorum onunla. Boş zamanlarımda da değil. Günlük çalışmalar sırasında ama gören olmuyor bu yaptığımı. Dış görünüşüm ele vermiyor beni.

Kısa ya da uzun yürüyüşlerde oluyor nedense daha çok. Bir dalgınlığa koyulma gibi başlıyor. Arkadaşlarımı bilmiyorum ama yürüyüşler çok verimli benim için. Hem dışarda görünüyorsun hem içeriye kaybolabiliyorsun. Ayak seslerinin biraz arkasında az bir gayretle bir benzemeden dolayı başka bir ses duyulmaya başlıyor. Adi adıma geçilince bir çözülme, ayak seslerinin birbirine ve oraya buraya çarpması, bir dağınıklık başlıyor. Ama biraz dikkat edilince o dip sesin kaybolmadığını, görünüşte sadece beraberliğin bir parça dağıldığını, zira işin içine sesin sahiplerinin mizaçlarının karıştığını, bir nevi cezbenin başladığını görüyorum. Kendime dair düşüncelerim kayboluyor. Ve bu mizaçların sahiplerine, yüzlerine bakıyorum. Tanıyorum bu insanları. Ve görüyorum ki seslerine sahip çıkıyor değiller. Ve bilmiyorlar.
(.....)

Ve daha bir çok günlük olay ve eşyanın hemen arkasında kullanmakta olduğum zamana en yakın bir içimde beraberliklerimizi düşünüyorum. Haşa, "marifet" bu olsaydı derecemle övünürdüm. -Bir gün biri çıkar, insanları ölçmek için meslekleri ne olursa olsun aşık olup olmadıklarını sorarsa, anlamaya muvaffak edildiği bir ince güzelliğin hakkını kullanıyor demektir.

Elimizdeki bütün işleri bırakıp, evlerde, parklarda, yollarda öbek öbek toplanıp ve dağ başlarında bir araya gelerek omuz omuza yaslanarak düşünelim.

Hiç aşık olduk mu?

Neye aşık olduk?

Onu nasıl karşıladık?

Onun ilk niyetiyle donduk kaldık mı yoksa ilk nimet gözlerimizi onun gizlediği daha büyük bir nimete mi açtı.
Ve ikincisi üçüncüsüne
ve böylece
gide gide
gerçek marifetle gelebildik mi içiçe.

Oysa ben neler düşünüyorum. Diyorum ki gururumun bu kadar incinmesine dayanmamalıydım. İşte başıma gelen. Daha başlangıçta takılıp kalmışım bile. Böyle olacağına, insan, arkasının gelmeyeceğini bile bile, bir kaç zavallı lirasını ihtiyacı olanlarla bölüşebildiğini düşünüp böbürlensin daha iyi.

Niye yazıyorum ki bunları.

İçimiz bir dolap değil ki açıp bakalım. Açıp gösterelim. Yine de anlatıyoruz ama. Bizi farkedince eşyaların arasına gizlenmeye çalışan bir böceğe benziyor anlattıklarım.

Gelecektim. Ama daha bir kötü hatıram olsun istemedim. Ona böyle yazdım. Merhametle bakarak gülümsedim. Görünüşü acımayı da zorlaştırıyor insana.

Nereye varacağı belli olmayan kendi sağlığım taşınmaz bir yük oluyor. Hayret o da gülümsüyor. Yine demiyorum. Bakıyor. Fakat bu defa sanki o değil.

Peki ben kimim?!

Seviler Dönemeci

Zarifoğlu'nun özel notları arasında bulunan, hayattayken hiçbir yerde yayınlamadığı, 11.10.1958 tarihli bir şiiri. İlk defa 2003 yılında Okuntu Dergisi Cahit Zarifoğlu Özel Sayısı'nda yayınlanmıştır...

SEVİLER DÖNEMECİ

yorgusuz çıkagelmek hele, sen en cana yakışık kadın

bir odanın bundan böyle üç kez üç köşesince çoğunca senin ellerin vardır

her bir yerlerine konuşmuşluğumuz var

sen aşk konusunda yaşamlara doymamışlığın

sinop'ta bir oda

varsa bir penceresi ama denizlere bakıyordular

özgüsüz ellere açılmayacağını bil

bil ister;

iki çizgi yeşil bulmaktı, bu on basamaklar çıkmak bir bahçeye

ortada varlığından ayrı bir asmalı havuz ama görmüşlüğünüz

balık bulultlarından yoksun

nereye açılacağını bil bu pencerenin.

Bir bir varmalar getirmelidir yanına, bakışı hoyratmış çektiğince

bir kalleş çocuk, bu bir ev içre görmüşlüğünüz olacaksa olsun

anladık uzun uzun denizlere tükürüyormuş

gelip oturmalar kuruyormuş ta yanına

her gelişinde iki buçuk kez ölüyormuş

yüzüne bakmıyormuşun ya

KAHPELİK SENİNKİ.

ELLERİM ÜZRE YÜZ KARALARIM, daha da bir acınıyorum erkekliğime

şimdi demirler ötesinde ömürlerim, seneler mut'suz geçecek

yok ama SENELER KADINSIZ, yok

senin uzun uzun bakmaların

dı benim tutsak yaşantılarım yok

dahası kapılarının önünden geçemiyor muydum...

bana bakmalarını demiyor muydu biri -yerlere gireceğim.

bu ikisi bir den tutulmak BİRİNE

öldürecektim ONU

öldüğüm kez dirilmemdi oysa, bir odanın bir köşesi

af-muf ya da alışamadığım bir takvim üzre 22. sene

bitmişliğimi sürecektim sokaklara

kapı önleri vardı: kapı önleri maraş'ın ta bir köşesi

bir yüreklerim dolusu eğik eğik

Cahit ZARİFOĞLU